Alles-of-niets denken: hoe ga je hiermee om? 3 tips

Alles-of-niets denken: wat is het en waarom is het een probleem?

We hebben er allemaal wel eens last van gehad, de bekende “alles-of-niets” gedachten. Zaken alleen op een zwart-wit manier bekijken en geen grijs gebied zien. Deze manier van denken kan enorm verlammend werken en demotiverend zijn. Je bent niet in staat iets nieuws te starten, je doelen na te streven of zelfs jouw positieve vooruitgang te herkennen. Deze manier van denken focust zich op fouten en tekortkomingen en negeert prestaties en sterke punten. Het is een onrealistische manier van denken en vereist perfectie. Want ‘als het niet perfect kan, dan is het niet de moeite waard’. Alles-of-niets denken is een kenmerk van angst en vooral perfectionisten worden hiermee vaak geconfronteerd.

Angst voor falen: waarom is het zo belangrijk om hiermee om te gaan?

Of het nu gaat om het aanpassen van jouw voedingspatroon, je leven duurzamer inrichten of minder geld uitgeven, falen hoort er nu eenmaal bij. Falen klinkt wat mij betreft erg negatief, dus ik noem het liever een tegenslag. Vooruitgang gaat namelijk nooit in één rechte lijn en gaat áltijd gepaard met gebeurtenissen die jou een stapje terug laten doen.

De mogelijkheid bestaat dat je bij een tegenslag terugvalt in je oude patroon. Een patroon is vertrouwd en een door jou aangeleerde manier om met situaties te dealen. Patronen zijn hardnekkig en het kost tijd om die te doorbreken. Als je merkt dat je een terugval hebt, deze herkent maar ook érkent, sta je voor twee keuzes. Je kunt de verantwoordelijkheid buiten jezelf leggen en je overgeven aan je ‘falen’ óf je springt weer op de trein die jou naar jouw bestemming brengt. Welke keuze maak jij?

Tegenslagen: hoe ga je er mee om als je alles-of-niets denkt?

Gedachten als – ‘zie je wel, ik kan dit gewoon niet’ of ‘ik heb me niet goed aan mijn planning gehouden, dus nu maakt het toch niet meer uit’ – zijn typische zwart-wit gedachten. Je begrijpt, deze gedachten helpen jou echt niet verder. Door bij de pakken neer te gaan zitten, en je over te geven aan jouw alles-of-niets gedachten ga je je echt niet beter voelen. Je verzandt in negatieve gedachten en wacht tot iets of iemand jou komt redden uit deze situatie. Je kunt hier heel lang op wachten, je zult het echt zelf moeten doen. Natuurlijk voelt het comfortabel om de schuld buiten jezelf te leggen en je verantwoordelijkheid niet te nemen. Zelfs als je weet dat je gedachten nergens op slaan. Toch is het moeilijk jezelf te motiveren. Dit wordt alleen maar lastiger als je je overgeeft aan jouw alles-of-niets gedachten.

3 tips om je mindset te veranderen

De tweede strategie werkt natuurlijk veel beter. Deze manier van dealen met jouw tegenslagen zorgt er namelijk voor dat je groeit. Dat je jouw vastgeroeste patronen doorbreekt en jouw gedrag blijvend verandert. En dat is wat je wilt, toch? Maar hoe verander je jouw mindset dan? Hier zijn 3 tips om korte metten te maken met jouw alles-of-niets denken.

1: Be curious

Daag jouw alles-of-niets mindset uit. Het is belangrijk de gedachten eerst op te merken en te herkennen. Als je je er eenmaal bewust van bent kun je jezelf een aantal vragen stellen om je gedachten uit te dagen.
– Zijn de gedachten die ik heb nuttig?
– Helpen deze gedachten mij verder of houden ze mij tegen?
– Kan ik hier ook op een andere manier naar kijken?
– Zijn mijn verwachtingen realistisch?
– Zijn er ook positieve ontwikkelingen die ik niet opmerk?

Je zult merken dat het herkennen en uitdagen van jouw gedachten steeds makkelijker wordt. Blijf dus vooral oefenen!

2: Zie het als een experiment en leer

Veranderen is een leerproces. Onderweg naar jouw bestemming leer je nieuwe dingen over jezelf. Je ervaart misschien zelfs dat er andere manieren zijn om jouw doel te behalen die beter voor jou werken. Evalueer, leer en pas jouw route aan. Experimenteer! Je weet nooit van tevoren hoe jouw aanpak zal gaan, dat weet je pas als je er mee bezig bent. Waar het om gaat is dat je ‘gewoon’ start. Je leert en ervaart terwijl je het doet.

Laat het gevoel van falen los en zie elk proces als een leercurve. Kijk naar wat de weg naar jouw doel je wél oplevert. Tegenslagen horen er bij. De kunst is echter om je hierdoor niet uit het veld te laten slaan! Dit kun jij ook! Baal even, zoom uit, onderzoek wat je beter had kunnen doen, pas je ‘strategie’ aan en zet weer een stap in de juiste richting. Want elke kleine stap in de goede richting zorgt er voor dat je doel een stukje dichterbij is. Klinkt aannemelijk toch?

3: Kijk naar de winsten die je wél geboekt hebt

Het is supermoeilijk om gemotiveerd te blijven als je dingen alleen als succes of als mislukking bestempelt. Alles-of-niets gedachten zijn echt een killer voor jouw motivatie. Het is goed om je te beseffen dat het meeste dat zich in jouw leven afspeelt zich in het grijze gebied bevindt. Leer het grijze gebied daarom kennen en vooral: te waarderen. Sta even stil bij jouw proces tot nu toe. Zijn er dingen die wél gelukt zijn? Zijn er kleine stappen die je al gezet hebt die jou dichter bij jouw doel hebben gebracht? Neem even de tijd om hier over na te denken. Laat tot je doordringen dat dingen niet constant perfect hoeven te gaan om van waarde te zijn voor jouw ontwikkeling. Jouw groei. De meeste groei vindt plaats wanneer het juist even niet perfect gaat. En dat is uiteindelijk ook wat je wilt, toch? Groeien en niet stil blijven staan. Sterker worden!

Hoe je je mindset kunt veranderen: een challenge

Ik daag jou daarom uit jouw gedachten uit te dagen. Herken jij jouw gedachten? Klopt het wel wat jij denkt? Zo nee, welke tegengedachte kun jij opgooien om jouw gedachte te ontkrachten? 

Experimenteer en leer van de hobbels op jouw weg. Pas je strategie aan waar nodig en zet daarna de volgende stap op jouw hernieuwde route richting jouw doel! You got this!

Heb jij wel eens last van alles-of-niets gedachten? En hoe ga jij hier mee om?